Een jaar leven alsof het mijn laatste is

Wat begint als een uitdaging is als snel het besef dat het ook de simpele waarheid is. Leven alsof het mijn laatste is, is voor 2023 een traject wat ik zal bewandelen, en het woordje alsof maakt het een oefening. Mijn werk van de afgelopen jaren heeft mij echter ook laten zien dat dit voor sommigen een realiteit is, soms doordat er een diagnose kwam, als donderslag bij heldere hemel. Het ene moment ben je op vakantie, krijg je buikpijn, en het andere moment ben je thuis met een diagnose dat je niet lang meer te leven hebt. Het was de realiteit voor een van de cliënten die ik begeleidde.

Ik kan bewust of onbewust blijven over het feit dat ik sterfelijk ben, maar het maakt het niet minder waar. Dus een jaar leven alsof het mijn laatste is, is aan de ene kant een oefening én het is ook mogelijk dat het waar is, als ik al een jaar heb. Het is een wonderlijk gedachte experiment voor velen, waarom zou je je met je dood bezig houden zolang we leven, ik hoor dit nog altijd vaak. Mijn vraag is dan vaak, waarom zou je het ontkennen, als je weet dat het de enige zekerheid is die je hebt.

Mijn ervaring leert dat je met je sterfelijkheid bezig houden vooral je leven beïnvloedt, op een positieve manier. Ik besef me meer wat leven voor mij betekent, de schoonheid van de natuur, van de mensen om mij heen, de liefde die ons allemaal verbindt, en de schoonheid van al die zaken die ik als zo pijnlijk en lelijk ervaar... En ik noem ook dat schoonheid omdat het leven ons de kans geeft te ervaren, alles wat er te ervaren valt in dit aardse leven....

'Doe de oefening dat je een dag lang dood bent...' Ik ben het traject aan het voorbereiden en stel een programma samen en dit is een van de oefeningen.... Al schrijvend gaat mijn systeem al door het programma heen. Mijn systeem gaat onmiddellijk bedenken wie mij gaat missen, wie mijn spullen wel wil hebben en wat zo de kliko in gaat...

Vanaf februari zal ik geregeld schrijven over dit traject, hoe het werkt, wat het me brengt en wat ik zoal tegen kom. Als je meer wilt weten, of vragen hebt of eens uit wil wisselen hierover kun je me altijd een berichtje sturen.

~Marieke

Ter afsluiting

Nog een paar dagen,Een jaar geleden startten we een project. Met vier mensen waren we benieuwd wat er zou gebeuren als je in het idee stapt dat je nog maar een jaar te leven hebt. Een eindeloze hoeveelheid aan informatie en wijsheid heeft het gebracht in een gelaagdheid die zich niet geheel laat zien of vertellen in 1 jaar.Onze laatste bijeenkomst komt er aan en ineens besef ik me de eindigheid van het project en dus een 'sterf' moment. Zelfs als je een jaar lang in het idee gaat staan dat alles eindig is, en dus ook ik, wil het er nog niet echt in. Overlevingsmechanismen zijn ijzersterk, er is een deel van mij die kan er niet aan dat ik sterfelijk ben, en er is een deel van mij die is niet sterfelijk, alleen heeft die geen menselijk besef, en dat deel van mij met het menselijke besef kaapt graag de onsterfelijkheid.

Lees meer »

Contemplatie maand 5 testamenten en meer

Testament, wilsverklaring of niets van die dingen?De maanden gaan voorbij en inzichten verdiepen zich. Met name in de thema's 'Wie ben ik en Waarvoor ben ik hier?'.En tegelijkertijd blijven er thema's liggen. Het schrijven van een testament, een wilsbeschikking en hoe ik mijn sterven en uitvaart zie.Wat is dat toch. Wil ik er niet aan? Vanochtend kwam er op dat het mij eigenlijk niet zo aan gaat wat er na mijn sterven gebeurt met mijn lichaam, met mijn spullen en alles wat ik nalaat. Dat is van de wereld en de wereld mag er over gaan wat er dan gebeurt.

Lees meer »

Maand 12 Waarom sterven niet veel anders is dan leven

Er heerst een soort algemene opvatting zeker in het westen, dat wanneer we leven er iets is, en wanneer we sterven dat iets er niet meer is. En in zekere zin is dat waar, en in zekere zin is dat onwaar. Er zit namelijk een soort aanname in dat al het leven er is tijdens het leven en al het sterven er is aan het einde van dat leven. Beetje gek gezegd maar ik zal het proberen uit te leggen.Wanneer we op aarde arriveren krijgen wij een systeem dat wij gedurende dit leven ik gaan noemen. Een identiteit. Die ik krijgt een naam, een set overtuigingen, waarden en normen, en allerlei rollen en contexten waarin het zich gaat bewegen. Zo ben ik oudste dochter, moeder, partner, vrouw van, verpleegkundige, vriendin zus en zo nog vele rollen en contexten waarin ik mij ik noem met alles wat daarbij hoort. En die ik, zal eindigen als ik sterf, in het algemeen gezien.

Lees meer »

Maand 11 Een kerstboodschap

Er is een reden dat de dood en sterven op mijn pad kwam, of hoe ik op het pad van mijn leven stapte en ik mij werkelijk ging verdiepen in de thema's in plaats van mij er tegen te verzetten. Langzaam aan vallen thema's in elkaar en blijkt zich een prachtige samenhang te ontvouwen tussen de thema's en mensen. Niet altijd komen de woorden als gedachten in mij op, vaak lees ik dingen van anderen en weet ik ineens, 'dat is het!'. Zo kwam ik de aankondiging tegen van de documentaire Goed leven, Goed sterven https://bodhitv.nl/documentaire-goed-leven-goed-sterven/

Lees meer »

Maand 9 Sterven oefenen

Ik kreeg laatst wat mensen bij me die hadden gehoord dat ik was gestorven en hoe dat was. Ik moest lachen natuurlijk, want immers hier zit ik en ik leef. De spanning rondom het thema is zo voelbaar en ik merk hoe precair het is om daar dan wat van te zeggen. Ik kon alleen maar laten weten dat het meditaties waren en het zeer licht en prachtig was.Ergens kan ik voelen dat men gerustgesteld wil worden over de dood. En ik weet natuurlijk niet zeker of wat ik nu weet per se geruststellend is. Woorden vinden voor wat ik meemaakte is niet gemakkelijk. Zeker wanneer ik me besef dat het niet sterven was maar oefenen in sterven, of meer nog, oefenen in een mogelijkheid van wat sterven zou kunnen zijn.

Lees meer »

Maand 8 Wat heb jij toch met sterven?

Die vraag krijg ik wel vaker, en meestal van mensen die de dood op veilige afstand proberen te houden. Vaak moet ik dan lachen en komt de wedervraag in mij op: wat heb jij tegen de dood.De dood roept vaak angst op. Het is onbekend, groots en definitief. En dat kan een goeie reden zijn om het op afstand te houden op allerlei inventieve manieren. We hebben het er gewoon niet over, de dood bestaat niet zolang we het niet tegen komen. We gebruiken de medische wereld om ons zo lang mogelijk op te peppen, in leven te houden. Make up om de ouderdom op afstand te houden en ga zo maar door.

Lees meer »

Maand 7 Het nieuwe sterven

Man wat denk ik daar al lang over na. En iedere keer wordt het me meer helder. De weg is niet dat we de medische zorg rondom sterven verbeteren. De weg is dat we het er over gaan hebben wat sterven is, en hoe je dat moet doen.En wat bijzonder is, is dat er al zoveel meer bekend is, al zoveel langer dan wat wij hier in het westen doen waar we maar nauwelijks gebruik van maken.Het weekend Bardo beleven maakt mij dat wederom zo duidelijk. We worden allemaal uitgenodigd na te denken, of te contempleren over de betekenis van onze dood en daarmee het leven zelf.

Lees meer »

Maand 6 De voorbereiding en de reis,

Voor de tweede keer reis ik naar Den Haag om een weekend te gaan ervaren hoe het zou kunnen zijn om na de dood door de verschillende Bardo lagen te reizen.Voor de Boeddhisten zijn er verschillende bewustzijns lagen waar we doorheen reizen bij leven en ook na het leven. Voor mij een immens interessante manier om te leren en te ervaren.Ik besef me wederom onderweg naar Den Haag hoe het reizen een prachtig metafoor bied voor het sterfproces.

Lees meer »

Maand 5 Proactieve (stervens) zorg planning,

Jaren lang was het mijn overtuiging dat je je laatste levensfase goed moet regelen. De zorgwereld biedt hier een heel scala aan hulpmiddelen voor en ook in de wereld van de stervensbegeleiding komen er steeds meer boekjes en formulieren. Maar waarom was ik hiervan overtuigd?Als ik goed na ga, is het gewoon wat ik leerde in alle trainingen die ik deed over de palliatieve zorg. Als zorgverlener in die laatste fasen hielden we ons bezig met proactieve zorgplanning. Dat was het zo helder mogelijk maken van de situatie waar een cliënt in zat en dan vooruit kijken wat de mogelijke problemen konden zijn en alvast een plan maken om deze te tackelen. Daar is niet mis mee, sterker nog, als zorgverlener werkt het prettig als deze informatie er al is. Toch kent het ook een keerzijde, want ik kon er niet van uit gaan dat de informatie die ik had ook klopte met het moment. Cliënten konden er nog zo goed over nadenken van tevoren, als ze in het moment keuzes moesten maken, kon het wel weer eens helemaal anders zijn.

Lees meer »

Maand 4 een geleide reis

Sterven voordat je sterftVandaag had ik de eer om een aantal mede reizigers op het pad te begeleiden in een geleide meditatie waarin ze konden ervaren hoe het sterven zou kunnen zijn. Niet dat ik pretendeer dat te weten maar na veel lezen en andere meditaties ervaren had ik daar een idee over.

Lees meer »

Contemplatie maand 3: Doodsangst, en doodswens en de beweging naar heelheid

Ik WIL dat dit STOPT.... een overweldigende pijn, intens ongemak, overspoelende emoties, gedachte knopen....Er zijn zoveel situaties die ons soms in het verlangen slingeren dat het te veel is, dat ik wil dat het stopt. In de zorg kom ik geregeld mensen tegen bij wie dat ook zo is. Ouderen die vinden dat hun leven lang genoeg was, en jongeren die te veel lijden en niet meer weten hoe te blijven staan.

Lees meer »

Maand 3 'Let's not just dream our heavens.'

Eerst dacht ik dat het leven op zijn minst groots en meeslepend zou zijn, als ik het lef zou hebben... en toen besefte ik me dat het juist klein en intiem zou zijn, omdat ik het lef niet had om het groots en meeslepend te laten zijn. En nu blijkt het leven wat klein en intiem is, minstens zoveel lef nodig heeft.

Lees meer »

Contemplatie maand 2: Ouder worden

Naast de confrontatie met de dood, confronteert dit project mij ook met het ouder worden. Iets wat ik niet perse wilde, en ik genoot ervan als mensen me 10 jaar of meer jonger schatten. Nu ik zichtbaar ouder word, geniet ik er eigenlijk heel erg van. Ouder worden brengt een schat in zich mee die ik niet voorzien had. De schat van de wijsheid. Wijsheid die komt met ervaring, levenservaring. Wijsheid die komt omdat er pijn was waar ik jarenlang voor op de vlucht was, maar die mij maar bleef volgen als een schaduw. Op het moment dat ik me omdraaide en die pijn in de ogen keek, dacht ik dat ik dood ging. Het was de ware doodsangst die ik aan te kijken had. Het is een beweging die me zo vaak gebeurt is inmiddels dat ik ben gaan begrijpen dat dat de weg is, pijn betekent dat ik moet stoppen, en de pijn ruimte moet geven er gewoon te zijn.

Lees meer »

Maand 2 Angst onder ogen zien

Het was op een geheime locatie ergens in Nederland dat we ontvangen werden in een kasteel op een prachtig landgoed. Waarom geheim? Nou anders wil iedereen naar dat prachtige kasteel komen. Je kunt met een sangha tegenwoordig ook online samenkomen, en ik ben altijd onder de indruk van de mogelijkheden die dat biedt. En toch gaat er niets boven een Live ontmoeting en zo was het ook voor deze sangha. De dood is een kwetsbaar thema om in samen te komen, zeker als je besluit het dichtbij te halen en te onderzoeken. Onder het genot van een kop thee en een wonderschoon uitzicht in de lente zon genoten we van de stilte en de kennismaking met elkaar en het thema en hoe we die ieder op zijn manier ontdekken. 

Lees meer »

Contemplatie maand 1: Ik was het even vergeten

Ik was even vergeten dat ik dood ga, in minder dan een jaar, althans, dat is het project. Was ik mijn dood vergeten, of het project? Ik was even opgegaan in het leven, opgegaan in het verlies van iemand die mij dierbaar was, opgegaan in het werkende leven waarbij ik voor keuzes sta, opgegaan in zaken die ik voor de kinderen moet regelen, opgegaan in het huishouden en onze planningen, zo bezig met van alles....

Lees meer »

Doen maand 1: Tot stilstand komen

Het is bijzonder te voelen dat er iets in mij helemaal tot stilstand wil komen, en dat er ook een hoop beweging is. Alsof je een glas water die in beweging is, in een keer stop wil zetten.... aaaah, chaos!

Lees meer »

Maand 1: Ik ga sterven, of ik sterf?

Er zijn zoveel manieren die mij weg houden van de komende eindigheid van mijn leven.  Hoe ik praat, hoe ik plan, hoe ik vooruitschuif wat eigenlijk geleefd wil worden, het lijken kleine dingen en toch als je het onder een vergrootglas legt is het een way of life. Langzaam aan verdwijnt in de loop van de tijd het oordeel hierop. We kunnen ook niet steeds leven, wetende dat het aardse leven eindig is, het brengt ook een intensiteit mee die niet altijd zo gemakkelijk te verdragen is. 

Lees meer »

Doen: Wat houd mij werkelijk van het leven

"Toen werkelijk tot mij doordrong wat de dokter gezegd had, was het alsof er iets heel zwaars van mij afviel. Ik had het gevoel alsof ik eindelijk vrij was te leven zoals ik wilde. Wonderlijk genoeg was het leven nog nooit zo veilig geweest. Misschien ben ik gek, maar ik voelde een vrijheid en liefde die ik in geen jaren gekend had. Eigenlijk had ik niet het gevoel dat het leven me afgenomen werd, maar dat ik het terug kreeg. Ik ging sterven en mijn leven, was helemaal van mij." (uit een jaar leven..... alsof het je laatste is van Stephen Levine) 

Lees meer »

Contemplatie: De dood van dichtbij

Waarom in vredesnaam zou je doen alsof je zult sterven volgend jaar. Ik heb het vaak gehoord en nog vaker gedacht. De wedervraag die steeds omhoog kwam was waarom zou je doen alsof je niet sterft volgend jaar, of op welk ander moment dan ook.

Lees meer »

Voorbereiding: De Keuze

Waarom in vredesnaam zou je doen alsof je zult sterven volgend jaar. Ik heb het vaak gehoord en nog vaker gedacht. De wedervraag die steeds omhoog kwam was waarom zou je doen alsof je niet sterft volgend jaar, of op welk ander moment dan ook.

Lees meer »